جرم گیری در دندانپزشکی یا در خانه؟ + 3 راه برای جرم گیری دندان در خانه

به مرور زمان و با مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های روزانه، لایه‌های سخت و محکمی از پلاک‌های میکروبی بر روی دندان‌ها شکل میگیرد که دیگر نمیتوان با رعایت نکات بهداشتی معمولی مثل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، آن‌ها را از بین برد. دندان‌ها سفیدی و شفافیت خود را از دست داده و از نظر استحکام نیز ضعیف‌تر خواهند شد و اگر این وضعیت تداوم داشته باشد، مشکلات و بیماری‌های سنگین‌تر و پیچیده‌تری را به همراه خواهد داشت.

اینجاست که باید به سراغ روش‌های پاکسازی دندان رفت که یکی از کاربردی‌ترین و مهمترین آن‌ها، جرم گیری دندان میباشد. در این مقاله به معرفی و بررسی کامل جرم گیری، مراحل انجام، مراقبت‌های لازم و... میپردازیم.

جرم گیری دندان چیست؟

جرم گیری دندان (Teeth Scaling) یک روش پاکسازی دندان میباشد که شامل برداشتن پلاک و جرم از روی دندان‌ها و لثه‌ها میشود. در این روش، سطح روی دندان‌ها کاملا و به صورت عمقی تمیز خواهد شد و معمولا برای بیمارانی که به بیماری لثه و یا افرادی که دچار تجمع بیش از حد پلاک شدند، صورت میگیرد. در فرایند جرم گیری از تجهیزات و امکانات مخصوص استفاده میکنند تا آلودگی‌های موجود بر روی سطح دندان‌ها را از بین ببرند. جرم گیری دندان باید به صورت مرتب و دوره‌ای انجام شود تا از تجمع مجدد میکروب‌ها جلوگیری شود.

انواع جرم گیری

جرم گیری در کلینیک دندانپزشکی

اصلی‌ترین و مناسب‌ترین روش برای پاکسازی و جرم گیری دندان در کلینیک دندانپزشکی و توسط دندانپزشک متخصص انجام میشود. در این روش کاملاً وضعیت فعلی دندان‌های شما مورد بررسی قرار خواهد گرفت و بهترین روش انجام درمان اتخاذ خواهد شد و نه تنها موثرترین روش میباشد بلکه آسیب و عوارض احتمالی کمی در بر خواهد داشت. لازم است که افراد به طور سالیانه برای جرم گیری دندان اقدام به دندانپزشکی مراجعه کنند.

جرم گیری خانگی

توصیه میشود که حتماً برای جرم گیری به دندانپزشکی مراجعه کرد اما جرم گیری در خانه موضوعیست که در میان افراد رواج یافته و با استفاده از مواد طبیعی صورت میپذیرد. گفته میشود که انواع مواد خوراکی و غذایی مانند جوش شیرین و روغن زیتون توانایی جرم گیری دندان‌ها را تا حد کمی دارد اما مطالعات گسترده بر روی آن صورت نگرفته است. پس توصیه میشود که اگر قصد استفاده از این روش را دارید، حتماً به تعداد محدود و کم باشد که عوارض غیر منتظره‌ای در پی نداشته باشد.




جرم گیری دندان چگونه انجام میشود؟

هدف جرم گیری حذف کامل پلاک‌های حاوی باکتری و میکروب از روی دندان میباشد که معمولا به 2 روش صورت میگیرد.

1 - روش دستی: در بعضی موارد مشاهده شده که جرم موجود بر روی دندان‌ها، سطحی بوده و تا ریشه دندان نفوذ نکرده است. در این روش دندانپزشک از ابزار تخصصی به نام جرم گیر استفاده میکند. جرم گیر یک ابزار بلند و نازک با انتهای قلابی شکل است که برای رسیدن به فضاهای تنگ بین دندان‌ها و لثه‌ها طراحی شده است. جرم گیر برای خراش دادن پلاک و جرم از سطح دندان و همچنین از ریشه دندان استفاده میشود.




بیشتر بخوانید: کامپوزیت ونیر یا ونیر کامپوزیت: انواع ونیر کامپوزیت و طول عمر آن‌ها




2 - روش اولتراسونیک: اگر پلاک به درون دندان و لثه نفوذ کرده باشد برای پاکسازی دندان، نیاز به استفاده از وسیله‌ای به نام اولتراسونیک است. این دستگاه حاوی یک نوک تیز ارتعاشی به همراه یک اسپری آب سرد میباشد. دندان‌پزشک با ارتعاشات این دستگاه، جرم و پلاک دندان را پاک‌سازی می‌کند و اسپری آب سرد این جرم‌ها را از دندان خارج می‌کند. دندانپزشکان در اکثر مواقع پس از جرم گیری دندان از روش صاف کردن ریشه دندان استفاده میکنند. این کار سطح ریشه را صاف می‌کند تا لثه دوباره به‌خوبی بتواند به دندان بچسبد که در توضیح مراحل جرم گیری به صورت مفصل به آن خواهیم پرداخت.





مراحل جرم گیری دندان

1- معاینه اولیه

مشابه با تمام روش‌های درمانی، قبل از شروع درمان باید یک جلسه معاینه توسط دندانپزشک صورت گیرد تا میزان جرم و سایر مواردی که برای سلامتی دهان و دندان، خطر ساز هستند، مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد. دندانپزشک با دقت و با ابزار مخصوص به معاینات دهانی میپردازد و میزان جرم موجود و مقدار جرم‌ گیری لازم را مشخص میکند.

2- استفاده از بی‌حسی

در اولین مرحله از شروع جرم‌ گیری، از یک بی‌حس‌کننده‌ی موضعی استفاده خواهد شد تا ناحیه‌ی تحت درمان را بی‌حس کند. شاید کمی اذیت‌کننده به نظر برسد اما جای نگرانی نیست و به دندان‌ها و یا لثه‌ها آسیبی وارد نمیکند.

3- جرم‌ گیری

همانطور که قبلا اشاره شد این مرحله میتواند به 2 روش دستی و یا ابزار اولتراسونیک انجام شود. جرم گیری بسیار عمیق‌تر از مسواک زدن دندان‌ها را تمیز می‌کند و تاثیر بسزایی در سلامت دندان‌ها دارد. دندانپزشک 4 ناحیه‌ی زیر لثه، بین لثه، روی انتهای تاج دندان و در اطراف ریشه دندان را جرم‌ گیری میکند. ابزار جرم‌ گیر به صورت اریب در محدوده زاویه 45 تا 90 درجه نسبت به دندان قرار میگیرد. دندان‌ها و سطوح ریشه‌ها در یک حرکت عمودی، چرخشی یا افقی خراش داده و تمیز میشوند.

4- روت پلنینگ

در این مرحله دندانپزشک به طور عمقی زیر لثه‌ها را تمیز میکند و با استفاده از ابزاری به نام کورت دندان، لبه‌های ناهموار ریشه دندان‌ها را صاف می‌کند و جرم‌ها را از بین میبرد. با انجام این کار لثه‌ها می‌توانند بدون وجود هیچ جرمی و خیلی راحت‌تر به موقعیت خود بازگردند.

5- پاکسازی نهایی

در نهایت محل تحت درمان کاملا شستشو داده میشود تا معدود باکتری‌های باقیمانده نیز از بین بروند و فرایند جرم‌ گیری تکمیل شود.




بیشتر بخوانید: همه چیز درباره‌ی ارتودنسی نامرئی




اهمیت جرم‌ گیری دندان

شاید بعضی از افراد، فرایند جرم‌ گیری دندان را نه‌چندان مهم بدانند اما اصلا اینگونه نیست و پاکسازی دندان شدیداً مهم است چرا که با جرم‌ گیری دندان میتوان با صرف هزینه‌های کمتر و درمان به مراتب ساده‌تر، از بروز بیماری‌های سنگین و پیچیده جلوگیری کرد. در ادامه به چند مورد از مهمترین مزایای جرم‌ گیری دندان خواهیم پرداخت:




حفظ سلامت لثه: تجمع پلاک‌ها نه تنها به دندان‌های شما آسیب وارد میکند بلکه در صورت تجمع در زیر خط لثه، برای سلامتی لثه نیز دردسر ساز خواهند شد. لثه‌های سالم و بدون التهاب نقش مهمی برای حفظ دندان‌ها ایفا میکنند و همچنین شرط لازم برای استفاده از پروتز‌های دندانی و ایمپلنت‌ها میباشند. با جرم‌ گیری دندان میتوان سلامت لثه‌ها را تضمین کرد.

جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها و ایجاد حفره: ییکی از نگرانی‌های همیشگی افراد، پوسیدگی دندان‌ها و ایجاد حفره در آن‌ها میباشد. تشکیل پلاک بر روی مینای دندان باعث به وجود آمدن این پلاک‌ها میشود که باید از این اتفاق جلوگیری کرد. دندانپزشکان معتقدند زمانی‌که پلاک برای مدت زیادی بر روی دندان‌ها باقی بمانند، به تارتار تبدیل شده و مینای دندان را می خورند که معاینات منظم و انجام جرم‌ گیری میتواند این تارتار‌ها را از بین ببرد.

از بین رفتن لکه‌های دندانی: نوشیدن چای، قهوه یا نوشیدنی‌های حاوی رنگدانه و همچنین استعمال دخانیات می توانند باعث ایجاد لکه بر روی دندان‌ها شوند. همانطور که قبلا گفته شد مسواک زدن میتواند برخی از این موارد را برطرف کند اما لکه‌های مقاوم‌تر میتوانند همچنان روی دندان‌ها باقی بمانند. دندانپزشک میتواند با استفاده از جرم‌ گیری و تمیز کردن و صیقل دادن دندان‌ها، موجب پاکسازی دندان و از بین بردن لکه‌ها شده و لبخندی شفاف و درخشان خلق کند.

حذف آلودگی‌ها: عمده مشکلات ریز و درشت دهان و دندان به جرم و پلاک‌هایی مربوط است که با گذشت زمان ایجاد شده‌اند و باعث بوی بد دهان، پوسیدگی دندان و بیماری‌های مربوط به لثه میشوند و با جرم‌ گیری دندان میتوان از شر آنها خلاص شد.

از بین بردن بوی بد دهان: بوی بد دهان یا به اصطلاح هالیتوز (halitosis) مشکلیست که خیلی از افراد از آن رنج میبرند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن میتواند به حل این مشکل کمک کند اما اگر یک لایه رسوب سخت و مقاوم بر روی دندان ایجاد شده باشد و باعث تجمع باکتری‌ها شده باشد، فقط با جرم‌ گیری دندان است که میتوان آن را از بین برد و نفسی خوشبو را به ارمغان آورد.

صرفه جویی در هزینه‌های ترمیم دندان: همانطور که اشاره شد، جرم‌ گیری به نوعی یک روش پیشگیرانه میباشد تا از بروز بیماری‌های پرهزینه و ناخوشایند در آینده جلوگیری کند و درگیر روش‌های ترمیمی مثل پر کردن حفره‌ها و بیماری‌های مربوط به لثه نشد.





معایب جرم‌ گیری دندان

هرچند که پاکسازی دندان میتواند به از بین بردن جرم و پلاک‌ها کمک کند اما معایب جزئی نیز دارد مانند:

• در صورت ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن، ممکن است باعث عفونت شود.
• احتمال بروز درد و حساسیت وجود دارد که موقتی میباشد و نهایتاً در عرض یک هفته به پایان میرسد اما در صورت تداوم برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی‌تر میبایست به دندانپزشکی مراجعه کرد.
• کم تجربگی دندانپزشک و نداشتن دقت کافی هنگام جرم‌ گیری میتواند موجب عقب رفتن و تحلیل لثه‌ها شود.
• حساسیت دندان به سرما و گرما از دیگر عوارض جانبی کوتاه مدت میباشد که با گذشت چند روز برطرف خواهد شد.
• جرم‌ گیری دندان در موارد بسیار بسیار نادر ممکن است باعث آسیب عصبی نیز بشود که در صورت انجام درست و رعایت نکات لازم، این احتمال نزدیک به صفر خواهد بود.
• در صورتیکه جرم‌ گیری به درستی و با دقت صورت نگیرد، میتواند باعث خونریزی و عفونت لثه شود. این مشکل معمولاً در صورتی رخ می‌دهد که فردی غیر متخصص، جرم گیری را انجام دهد و یا دندانپزشک از ابزارهای نامناسب و غیر استریل استفاده کند.





مراقبت‌های لازم پس از جرم گیری دندان

• حداقل بین 3 تا 7 روز از کشیدن سیگار و استعمال دخانیات خودداری نمایید چرا که این موارد باعث ایجاد اختلال در روند بهبود و همچنین بروز بیماری‌های مربوط به لثه میشوند.
• دو تا سه بار در روز از آب نمک گرم برای شست‌وشوی دهان خود استفاده کنید تا درد و ورم کاهش پیدا کند. یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و به آرامی بشویید، اما آن را قورت ندهید.
• از خمیردندان ضد حساسیت که دارای ترکیبات خاصی مانند فلوراید و پیرو فسفات و... میباشد استفاده کنید. خمیردندان حاوی فلوراید پس از جرم گیری میتواند به کاهش حساسیت به دماهای گرم و سرد و کاهش درد و ناراحتی کمک کند.
• توصیه میشود که حداقل تا چند ساعت پس از جرم گیری، مواد غذایی مصرف نشود و همچنین برای حداقل 2 تا 3 روز فقط مواد غذایی نرم مصرف کنید و تا زمانی که لثه‌ها کاملا بهبود پیدا کنند از مصرف غذاهای تند یا داغ خودداری نمایید. مصرف مواد غذایی حاوی شکر و نشاسته نیز در یکی دو روز اول ممنوع میباشد.
• به واسطه‌ی استفاده از داروی بی‌حسی احتمالا تا چندساعت احساس بی‌حسی در دهان و دندان و زبان خود داشته باشید و لازم است که تا برطرف شدن بی‌حسی از جویدن خودداری کنید.
• در صورتی که دندانپزشک برای شما داروی آنتی بیوتیک تجویز کرده است لازم است که تا پایان دوره‌ی درمانی آن را ادامه دهید حتی اگر تمام نشانه‌ها و علائم عفونت از بین رفته باشند.
• استفاده‌ی اختیاری از دهانشویه

استفاده از دهانشویه پس از جرم‌ گیری الزامی نمیباشد اما بسته به شرایط هر بیمار و صلاحدید دندانپزشک میتواند مفید باشد. در این صورت دهانشویه با خاصیت ضد میکروبی به منظور تسریع روند بهبودی و یا جلوگیری و رفع عفونت، تجویز خواهد شد. در صورت عدم تجویز هم میتوانید دهانشویه‌های بدون الکل و ملایم را از داروخانه‌ها تهیه کرده و استفاده نمایید. معمولاً بهتر است از دهانشویه در زمانی جدا از زمان مسواک زدن استفاده کنید، ترجیحاً بعد از غذا و در مدت زمان توصیه شده (معمولا 30 ثانیه تا 1 دقیقه) استفاده نمایید.




بیشتر بخوانید: لبخند هالیوودی: چگونه دندان‌های خود را زیبا و درخشان کنیم؟




هر چند وقت یک بار باید جرم‌ گیری انجام شود؟

نمیتوان یک زمان ثابت را برای انجام جرم‌ گیری دندان در نظر گرفت و برای افراد مختلف متفاوت است و بستگی به میزان توجه فرد به مراقبت از دندان‌ها، نوع بزاق و نحوه صحیح مسواک زدن و استفاده از نخ دندان دارد. طبیعتاً هرچه‌قدر اهمیت بیشتری به بهداشت دهان و دندان داده شود و مراقبت بیشتری از دندان ها صورت گیرد، فاصله زمانی بین مراجعات فرد برای جرم گیری، بیشتر خواهد بود. معمولاً توصیه میشود که هر فرد حداقل سالی یک بار برای جرم‌ گیری و پاکسازی دندان اقدام کند و جرم‌هایی که با مسواک تمیز نمیشوند را به کمک دندانپزشک از بین ببرد.




جرم گیری خانگی

هرچند که جرم گیری در کلینیک دندانپزشکی که توسط دندانپزشک با کمک ابزار مخصوص انجام  میشود اصلاً قابل مقایسه با جرم گیری در خانه نیست اما به هر حال جرم گیری در خانه موضوعیست که در بین افراد جامعه رواج دارد و هرکسی به دنبال انجام آن میباشد. این روش به کمک مواد طبیعی که در هر خانه‌ای موجود است و یا به راحتی قابل تهیه میباشد، انجام میشود. شما میتوانید در کنار رعایت نکات بهداشتی مربوط به حوزه دهان و دندان مانند استفاده‌ی منظم از مسواک و نخ دندان، از روش‌های جرم گیری خانگی نیز استفاده کنید. لازم به ذکر است که اصلاً به طور مداوم و زیاد از این روش استفاده نشود چرا که ممکن است باعث بروز عوارض و ایجاد التهاب شود.

روش‌های جرم گیری خانگی

جرم گیری با جوش شیرین و سرکه و آب

• یک قاشق چای خوری جوش شیرین و کمی آب را با هم مخلوط کنید تا یک مخلوط سفت بدست آید.
• به تعداد دفعات کم در طول یک هفته از این مخلوط برای مسواک زدن استفاده کنید و پس از گذشت چند هفته شاهد سفید‌تر شدن دندان‌های خود خواهید شد.

جرم گیری با محلول هیدروژن پراکسید

• از داروخانه محلول هیدروژن پراکسید با غلظت 3% تهیه کنید.
• به علت غلظت زیاد لازم است که با آب مخلوط شود و به غلظت 1.5% برسد.
• به مدت 2 الی 3 دقیقه به تعداد دفعات محدود در هفته، این محلول را بر روی دندان‌ها بمالید و در دهان بچرخانید.

جرم گیری با جوش شیرین و روغن زیتون

• یک قاشق چای خوری جوش شیرین، کمی آب و چند قطره روغن زیتون را با هم ترکیب کرده و از مخلوط به دست آمده برای مسواک زدن استفاده نمایید.
• روغن زیتون در از بین بردن اسید‌های چرب تاثیرگذار است و در عرض چند هفته شاهد تمیز‌تر شدن دندان‌ها خواهید شد.



قیمت جرم‌ گیری دندان 1403

مانند دیگر روش‌های درمانی، هزینه‌ی جرم‌ گیری دندان هم به عوامل مختلفی بستگی دارد که بستگی به شرایط و وضعیت هر بیمار دارد. این عوامل عبارتند از:




1- مهارت و تخصص دندانپزشک: طبیعتاٌ هرچه‌قدر میزان تجربه و تخصص دندانپزشک بیشتر باشد، کیفیت بالاتر و عوارض کمتری را برای بیمار به همراه خواهد داشت و هزینه‌ی بالاتری در پی دارد.

2- معاینه و تصویربرداری: همانطور که گفته شد قبل از انجام جرم‌ گیری، به معاینات و عکسبرداری از دندان لازم است که ممکن است در طی چند جلسه صورت گیرد و باعث افزایش هزینه خواهد شد.

3- نوع جرم‌ گیری: بسته به میزان جرم و رسوبات سطح دندان، ممکن است از جرم‌ گیری عمقی به جای سطحی استفاده شود که هزینه‌ی متفاوتی خواهد داشت.

به طور کلی میتوان گفت که قیمت جرم‌ گیری دندان در سال 1403 برای هر فک بین 2 تا 3 میلیون تومان میباشد.




خلاصه

همانطور که در طول مقاله به آن پرداخته شد، پاکسازی دندان که یکی از روش‌های آن جرم‌ گیری دندان میباشد، نقش بسزایی در حفظ سلامتی دهان و دندان و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های شدید ایفا میکند. جرم و پلاک‌ها نباید برای مدت زیادی بر روی سطح دندان‌ها باقی بمانند وگرنه به لایه‌های عمقی نفوذ کرده و خطر ساز خواهند شد.




ما در دندانپزشکی زغفرانیه با بهره‌مندی از کادر مجرب و متعهد خود در خدمت شما عزیزانیم تا بهترین خدمات مربوط به جرم‌ گیری دندان را با بهترین کیفیت ارائه دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با ما در ارتباط باشید.