روش‌های پر کردن جای خالی دندان بدون ایمپلنت

دو دلیل برای استفاده از روشهای جایگزین ایمپلنت دندان وجود دارد:

۱- شرایط لازم برای کاشت ایمپلنت را ندارید

برخی افراد هنگامی که برای کاشت ایمپلنت دندان مراجعه می‌کنند، متوجه می‌شوند شرایط مناسبی برای کاشت ایمپلنت دندان ندارند. برخی چیزها باعث می‌شود احتمال عدم موفقیت کاشت ایمپلنت افزایش یابد. این عوامل عبارتند از:

سن بالای ۶۰ سال
پرتو درمانی یا شیمی درمانی برای درمان سرطان
کمبود تراکم استخوان در ناحیه فک
مصرف برخی داروها که در رشد استخوان تداخل ایجاد می‌کند
یائسگی و کمبود سطح استروژن
عفونت لثه
سیگاری بودن
مصرف زیاد الکل
عدم کنترل بر دیابت

۲- توانایی مالی کاشت ایمپلنت را ندارید

کاشت ایمپلنت دندان روشی بسیار پر هزینه‌ تر از روش‌های دیگر است. افرادی که می‌خواهند یک ‌ست کامل دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت بکارند، هزینه زیادی باید بپردازند. راهکارهای زیادی برای کاهش هزینه ایمپلنت وجود ندارد. در صورتی ‌که بنا به هر یک از دلایل بالا نمی‌توانید ایمپلنت بکارید، روش‌های ارزان‌تری، کم تهاجمی‌تر و کم خطرتری برای شما وجود دارد.

۱- بریج ثابت

بریج دندان یک روش جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که در آن پروتز مصنوعی به دندان‌های طبیعی چسبانده می‌شود و به این ترتیب در جای خود ثابت می‌ماند. به خصوص در صورتی که تنها یک یا دو دندان خود را می‌خواهید جایگزین کنید این روش مناسب است.

در بریج دندان باید دو دندان سالم و طبیعی مجاور جای خالی، روکش شوند و به عنوان تکیه ‌گاه دندان مصنوعی که جای خالی را پر می‌کند عمل کنند. به این دندانهای طبیعی تکیه ‌گاه بریج دندان، اباتمنت گفته می‌شود و به دندان مصنوعی که جای خالی دندان را پر می‌کند پونتیک گفته می‌شود.

دندان پونتیک از دو طرف به دو روکش دندان متصل است. بریج دندان از طلا و فلزات گران‌بهای دیگر ممکن است ساخته شود اما غالباً از جنس سرامیک می‌باشد. گاهی اوقات نیز برای ساخت بریج دندان از ترکیبی از این مواد استفاده می‌شود برای مثال ممکن است اسکلت آن از فلز باشد و با روکش سرامیکی همرنگ دندان روکش شود.

بریج دندان در مقایسه با ایمپلنت چند اشکال دارد. اول این که بریج دندان از سلامت دندان‌های طبیعی و سالم بهره می‌گیرد در حالی که ایمپلنت سلامت دندان‌های دیگر را به مخاطره نمی‌اندازد. چرا که دندان‌های اباتمنت در بریج دندان باید ابتدا تراشیده و آماده ‌سازی شوند تا بریج به آنها وصل شود. تراشیدن دندان باعث می‌شود بخش زیادی از مینا از بین برود. از طرفی بار بریج بر دوش آنها کشیده می‌شود بنابراین فشار زیادی بر آنها تحمیل شده و سلامت آنها ممکن است به مخاطره بیفتد.

استخوان احاطه کننده پایه ایمپلنت همانند حالتی که دندان طبیعی وجود داشت، تحریک و در نتیجه دائماً بازسازی می‌شود اما استخوان پیرامون بریج دندان تحریک نمی‌شود بنابراین از نظر بدنی حفظ آن ضرورتی نداشته و به تدریج بازجذب شده و از بین می‌رود. این باعث می‌شود زیبایی صورت تحت تأثیر قرار گرفته و پس از مدتی بریج دندان دیگر بر ساختارهای زیرین منطبق و هماهنگ نباشد.

بریج ثابت نیاز به مراقبت ویژه هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دارد در حالی که حفظ بهداشت ایمپلنت درست همانند دندان معمولی است.

همه انواع ترمیم‌های دندانی باید پس از مدتی تعویض شود چرا که طول عمر مشخصی دارند، خواه بر روی ایمپلنت دندان است شده باشد و یا بخشی از بریج دندان باشند. با این حال در صورتی که بخواهید بخش آسیب دیده بریج را عوض کنید باید به طور کامل بریج دندان که شامل سه بخش است تعویض شود و هزینه زیادی بابت آن باید بپردازید در حالی که در مورد ایمپلنت تنها روکش دندان که بر روی آن سوار شده است عوض می‌شود که هزینه کمتری دارد.

فواید بریج ثابت

در صورتی که توسط متخصص و باتجربه کار شده باشد، بسیار شبیه دندان طبیعی به نظر می‌رسد. سایه و رنگ سرامیک بریج دندان را می‌توان کاملاً مطابق دندان‌های مجاور انتخاب کرد. در صورتی که دندان‌هایی اباتمنت پوسیدگی داشته باشند یا دچار تغییر رنگ ، بدشکلی و یا مشکلات دیگری باشد که نیازمند روکش کردن است می‌توان با بریج دندان هر دو هدف (پر کردن جای خالی دندان و ترمیم دندان‌های آسیب دیده مجاور آن) را دنبال کرد.

با بریج دندان خیلی زود ظرف چند هفته صاحب دندان می‌شوید در حالی که در مورد ایمپلنت چندین ماه طول می‌کشد.

هزینه بریج دندان بسیار کمتر از ایمپلنت است.

۲- دندان مصنوعی نیمه یا پارسیل

دندان مصنوعی نیمه یا پارسیل نوعی پروتز مصنوعی جایگزین دندان است که با تکیه بر دندان‌های مجاور در جای خود ثابت می‌ماند اما در واقع غیر ثابت یا متحرک محسوب می‌شود چرا که بیمار می‌تواند آن را دربیاورد. دندان مصنوعی نیمه، به کمک چند قلاب فلزی به دندان‌های مجاور وصل می‌شود.

دندان مصنوعی ممکن است از جنس آکریلیک ساخته شود و گاهی اوقات با قاعده کبالت – کروم تقویت می‌شود . برخی انواع آن انعطاف ‌پذیر بوده و از نایلون ساخته می‌شوند.

این روش کم تهاجمی تر است و نیازی به بهره‌ گرفتن از دندان‌های مجاور و تراشیدن آنها نیست اما جای مناسبی برای ثابت نگه داشتن آن وجود ندارد بنابراین توانایی جویدن غذا و صحبت کردن تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این روش بسیار ارزان‌تر از روش‌های دیگر است اما از نظر زیبایی و عملکرد به ایمپلنت نمی‌رسد. تحلیل رفتن استخوان فک یکی از مشکلات مربوط به استفاده از دندان مصنوعی نیمه است.

فواید دندان مصنوعی غیر ثابت

این روش به علت هزینه پایین برای طیف گسترده ‌ای از افراد مناسب است. با پر کردن جای خالی دندان‌ها علاوه بر زیبایی لبخند، اعتماد به ‌نفس افراد نیز بهبود می‌یابد. دندان مصنوعی که خوب طراحی شده باشد، به بهبود تکلم کمک می‌کند و اغلب در صورتی که دندان‌های دیگری نیز از دست برود، امکان اضافه کردن دندان مصنوعی جدیدی به پروتز وجود دارد. با دندان مصنوعی ظرف مدت کوتاهی صاحب دندان می‌شوید.

ست کامل دندان مصنوعی غیر ثابت یا متحرک

ست کامل دندان مصنوعی بر روی لثه قرار می‌گیرد. این روش ارزان و غیر تهاجمی است اما اغلب خوب در جای خود ثابت نمی‌شود و بیمار با آن راحت نیست. معمولاً دندان مصنوعی کامل، حجیم و بزرگ است به خصوص دندان طبیعی فک بالا که تمامی سقف دهان را می‌پوشاند . این وضعیت بر حس چشایی و قدرت تکلم و تلفظ تأثیر می‌گذارد و جویدن غذا را با مشکل مواجه می‌کند به طوری که بسیاری از غذاها را دیگر نمی‌توان جوید.

دندان مصنوعی کامل غیر ثابت در هنگام صحبت کردن یا غذا خوردن و یا حتی خندیدن دائماً در جای خود حرکت می‌کند. چسباندن دندان مصنوعی با چسب مخصوص دندان روش موقتی برای ثابت نگه داشتن دندان است.

لغزشهای مداوم دندان مصنوعی باعث می‌شود لثه زخم شده و درد بگیرد و فشار حاصل از آن باعث می‌شود فرایند تحلیل رفتن استخوان تسریع شود.

فواید دندان مصنوعی کامل غیر ثابت

ست کامل دندان مصنوعی روشی بسیار سریع برای پر کردن جای خالی دندان است و از طرفی به علت هزینه پایین از نظر مالی مقدور می‌باشد. به این ترتیب اعتماد به نفس فرد افزایش یافته و ساختار نیمه پایینی صورت بهبود می‌یابد.

دندان مصنوعی کامل در صورتی که خوب طراحی شده باشد، پشتیبانی خوبی از عضله های گونه و لبها دارد به همین علت ساختار پایین صورت را پر می‌کند. اگر سال‌های زیادی است که دندان‌های خود را از دست داده‌ اید، دندان مصنوعی چهره شما را جوان‌تر می‌کند. از دست دادن دندان‌ها باعث می‌شود لب‌ها و گونه به سمت داخل فرو رفته و در هم فشرده شوند و چهره پیرتر به نظر برسد.

ست کامل دندان مصنوعی توانایی صحبت کردن و جویدن غذا را بهبود می‌بخشد. همین که دندان مصنوعی را در دهان می‌گذارید، خوردن غذاها راحت‌تر شده و تغذیه تان بهتر می‌شود. همچنین دندان طبیعی راه حل ارزان و غیر تهاجمی محسوب می‌شود.

۳- بریج دندان باله دار یا مریلند

بریج دندان باله دار (resin-bonded bridge) که به آن بریج مریلند نیز گفته می‌شود تنها برای جایگزینی دندانهای جلویی مناسب است که در هنگام جویدن غذا، تحت فشار زیادی قرار نمی‌گیرند. این نوع بریج دندان باله هایی دارد که به سطح پشتی دندان‌های مجاور چسبانده می‌شود تا بتواند بریج را در جای خود نگه دارد.

بریج Rochette سوراخ‌هایی دارد که در باله ها دریل شده است بنابراین امکان متصل شدن آن به دندان‌های مجاور راحت‌تر است.

باله های مریلند معمولاً بدون نیاز به تراشیدن دندان، به دندان‌ها چسبانده می‌شود. با این حال گاهی اوقات ممکن است کمی از مینای دندان برداشته شود تا پیوند بین دندان و باله های بریج محکم‌تر باشد. باله های این نوع بریج دندان از آلیاژ فلزی ساخته شده و دندان پونتیک دارای روکش سرامیکی است. همچنین ممکن است این پروتز تماماً از سرامیک (زیرکونیا) ساخته شود.

این نوع بریج جایگزین خوبی برای دندان مصنوعی غیر ثابت به شمار می‌آید اما به اندازه بریج ثابت مقاوم و با ثبات نیست. در صورتی که هنگام جویدن محکم دندان‌های خود را به هم فشار بدهید، ممکن است بریج از دندان جدا شده و لازم باشد مجددا آن را بچسبانید.

گاهی اوقات از این روش به عنوان ترمیم موقتی در فرآیند کاشت ایمپلنت دندان استفاده می‌شود تا موقتاً جای خالی دندان پر شود.

فواید بریج دندان باله دار

این نوع بریج ارزان‌تر و کم تهاجمی تر از بریج دندان ثابت است و نیازی به تراشیدن زیاد دندان‌های مجاور جای خالی، وجود ندارد. با این روش می‌توان زیبایی و عملکرد را به دهان باز گرداند. به این ترتیب توانایی صحبت کردن و غذا خوردن و حفظ ساختار صورت میسر می‌شود.

خالی ماندن جای دندان

در صورتی که برای پر کردن جای خالی دندانهای از دست رفته هیچ کاری انجام ندهید، پیامدهای زیادی را باید متحمل شوید. مهمترین چیزی که باید بدانید این است که در نتیجه از دست دادن دندان، استخوان فک شروع به تحلیل رفتن می‌کند.

هنگامی که دندان را می‌کشید استخوان اطراف آن که قبلاً به واسطه دندان دائماً تحریک شده و تراکم و حجم خود را حفظ می‌کرد اکنون دیگر تحریک نمی‌شود بنابراین بدن شروع به بازجذب آن می‌کند. در یک سال اول پس از کشیدن دندان، کاهش حجم و تراکم استخوان‌ بیشترین سرعت را دارد و پس از آن کندتر می‌شود. به طوری که در ۱۲ ماه اول پس از کشیدن دندان، پهنای استخوان فک ۲۵% کاهش می‌یابد در حالی که ارتفاع استخوان فک به تدریج ظرف چند سال آینده کاهش می‌یابد.

این وضعیت باعث ایجاد مشکلات جدی در عملکرد و زیبایی دهان می‌شود به خصوص در افرادی که همه دندان‌های یک فک را از دست داده ‌اند. در صورتی که برخی از دندان‌های طبیعی خود را هنوز دارید، تحلیل رفتن استخوان باعث از بین رفتن ثبات آنها می‌شود.

از طرفی جای خالی دندان باعث می‌شود دندان‌های مجاور به سمت جای خالی انحراف پیدا کنند و از راستای خود خارج شوند. این وضعیت باعث به هم خوردن تعادل دندان‌ها و مشکلات بایت می‌شود. در صورتی‌ که می‌خواهید ایمچلنت بکارید باید این کار را هر چه سریع تر انجام دهید تا جلوی این مشکلات گرفته شود. تأخیر در پرکردن جای خالی دندان باعث می‌شود برای کاشت ایمپلنت نیاز به پیوند استخوان پیدا کنید بنابراین زمان را از دست ندهید.