پروتز ایمپلنت پس از کاشت ایمپلنت توسط قالبگیری از دندان ها انجام می شود ، ساخت پروتز حدود ۲ هفته زمان میبرد ، در هر حال همین که یکپارچگی ایمپلنت انجام شد (معیارها و روشهایی وجود دارد تا اطمینان پیدا کنیم حتما یکپارچگی به درستی انجام میشود) فاز پروتزی آغاز میگردد و اباتمنت در روی ایمپلنت جایگذاری میشود.
حتی در موارد ایمپلنت فوری (اتصال اباتمنت در کمتر از سه ماه پس از جراحی ایمپلنت) ،بسیاری از پزشکان موقتا پروتزی روی ایمپلنت قرار میدهند تا یکپارچگی استخوان تایید شود.
فاز پروتز ایمپلنت به همان اندازه که جراحی ایمپلنت به تخصص نیاز داشت، دقت و تخصص نیاز دارد چون ملاحظات بیومکانیکی به خصوص در شرایطی که چند دندان باید ترمیم شوند اهمیت زیادی دارد. متخصص پروتز دندان برای ترمیم بعد عمودی اکلوژن، زیبایی لبخند و یکپارچگی ساختاری دندانها برای توزیع یکسان نیروها تلاش میکند.
پروتز نهایی هم میتواند ثابت باشد به صورتی که فرد نمیتواند آن را از دهان در بیاورد، و یا متحرک و قابل در آوردن باشد به صورتی که فرد خود میتواند پروتز را خارج کند. در هر صورت یک اباتمنت به فیکسچر ایمپلنت متصل میشود. در شرایطی که پروتز ثابت باشد، تاج، بریج یا دندان مصنوعی با پیچ و یا چسب دندان (سمان) به اباتمنت متصل میشود در شرایطی که پروتز متحرک باشد یک رابط در پروتز قرار دارد که دو قطعه را به یکدیگر متصل میکند.
فهرست عناوین
پروتز ایمپلنت برای یک دندان، بریج و دندان مصنوعی ثابت
اباتمنت بسته به کاربردی که دارد، انتخاب میشود. در بسیاری از مواردی که درمان شامل یک تاج و دندان مصنوعی نیمه کامل ثابت (بریج) باشد، از اباتمنت اختصاصی یا سفارشی استفاده میشود.
در این روش قالبی از بالای ایمپلنت گرفته میشود. سپس لابراتوار همزمان اباتمنت و تاج را میسازد. اباتمنت بر روی ایمپلنت سوار میشود، یک پیچ از اباتمنت میگذرد و آن را به سر داخلی ایمپلنت (پیچ لگ) متصل میکند.
در این مرحله روشها و ابزارهای متفاوتی وجود دارد مثلا اباتمنت و ایمپلنت ممکن است به صورت یک تکه باشند یا از اباتمنت پیش ساخته استفاده شود. اباتمنتهای اختصاصی را میتوان به صورت دستی با یک قطعه فلز ریخته گری ساخت و یا از فلز یا زیرکونیا آن را با دستگاه فرز تهیه کرد. نرخ موفقیت همه اینها مشابه است.
پلتفرم بین ایمپلنت و اباتمنت میتواند مسطح و یا مخروطی باشد. در اباتمنتهای مخروطی، گردن اباتمنت در داخل ایمپلنت قرار میگیرد که اتصال محکمتری بین ایمپلنت و اباتمنت حاصل میکند و در مقابل نفوذ باکتریها به ایمپلنت سد بهتری است. برای بهبود نفوذ ناپذیری لثه در اطراف گردن اباتمنت، از گردن باریکتر به نام پلتفرم سوئیچینگ استفاده میشود. ترکیب پلتفرم سوئیچینگ و مخروطی در مقایسه با اباتمنتهایی که سرشان تخت است، در بلند مدت محافظت بهتری خواهند داشت.
صرف نظر از مواد یا تکنیک اباتمنت، قالبی از اباتمنت گرفته میشود و تاج به وسیله چسب دندان به اباتمنت متصل میشود. یک گزینه دیگر در مدل تاج و اباتمنت این است که هنگامی که تاج و اباتمنت به صورت یک تکه ای باشند، پیچ لگ از هر دو عبور میکند و آنها را به سر داخلی ایمپلنت متصل مینماید. به نظر نمیرسد از نظر میزان موفقیت اتصال با چسب در مقایسه با اتصال با پیچ تفاوتی داشته باشد اما در روش اتصال با پیچ نگهداری (و تغییر در شرایطی که پروتز دچار اشکال یا شکستگی میشود) بهتر است و روش اتصال با پیچ از نظر زیبایی بهتر می باشد.
پروتز ایمپلنت برای دندان مصنوعی متحرک
هنگامی که دندان مصنوعی متحرک استفاده میشود، از نگهدارنده (ریتینر) برای نگه داشتن دندان مصنوعی در جای خود استفاده میشود که ممکن است پیش ساخته و یا اختصاصی باشد. هنگامی که نگهدارنده اختصاصی استفاده میشود، چهار فیکسچر ایمپلنت (یا بیشتر) در فک کاشته شده و قالبی از ایمپلنتها گرفته میشود و در آزمایشگاه، میله فلزی سفارشی با اتچمنتهایی (ضمائم) برای نگه داشتن دندان مصنوعی ساخته میشود. با چند اتچمنت و استفاده از اتچمنتهای نیمه دقیق نگهداری دندان مصنوعی به صورت موثری انجام میشود که به این ترتیب امکان جا به جایی و لغزش دندان مصنوعی کم یا ناچیز است اما دندان قابل در آوردن می باشد. با این حال همین چهار ایمپلنت میتوانند دندان مصنوعی ثابت (غیر قابل در آوردن) را به صورتی که نیروهای اکلوزال درست توزیع شوند، در جای خود نگه دارند و هزینه و تعداد جراحی هایی که بیمار باید انجام دهد در این دو روش تفاوت چندانی ندارد.
گزینه دیگر اباتمنتهای پیش ساخته است که برای نگه داشتن دندان مصنوعی مورد استفاده قرار میگیرد و در آن رابط نری به ایمپلنت و رابط مادگی به دندان مصنوعی متصل میشود. دو نوع متداول رابط عبارت است از نگهدارنده مدل گوی و حفره و مدل رابط دکمه ای. این انواع اباتمنتهای پیش ساخته به دندان مصنوعی امکان حرکت میدهند اما به اندازه ای آن را در جای خود ثابت نگه میدارند که کیفیت زندگی بیمار در مقایسه با دندانهای مصنوعی مرسوم، خیلی بهتر باشد. صرف نظر از نوع رابط، بخش مادگی رابط که در دندان مصنوعی قرار میگیرد، نیاز به تعویض دوره ای دارد. اگر چه در انواع گزینه های دندان مصنوعی متحرک، به نظر میرسد تعداد و نوع رابط تاثیری بر رضایت بیمار از دندان پروتزی ندارد.
عوارض پروتز ایمپلنت
بسته به نوع پروتز ایمپلنت میزان عوارض متفاوت بوده و به صورت زیر می باشد:
پروتز ایمپلنت های تک تاج (۵ ساله)
۱- موفقیت ایمپلنت ۹۶.۸ درصد
۲- شکست تاج: الف) سرامیکی – فلزی ۹۵.۴ درصد، ب) تمام سرامیکی ۹۵.۴ درصد
۳- پری ایمپلنتیت: ۹.۷ درصد تا ۵۶ درصد
۴- شکستن ایمپلنت: ۰.۱۴ درصد
۵- شل شدن اباتمنت یا پیچ: ۱۲.۷ درصد
۶- شکستن پیچ اباتمنت: ۰.۳۵ درصد
دندان مصنوعی کامل ثابت
۱- کاهش استخوان عمودی پیشرونده اما همچنان قابل استفاده (پری ایمپلنتیت): ۸.۵ درصد
۲- شکست درمان پس از سال اول تا ۵ سال برابر ۵ درصد و تا ده سال بعد ۷ درصد
۳- بروز شکستن ونیر در: ۵ سال اول ۱۳.۵ تا ۳۰.۶ درصد، در ۱۰ سال ۵۱.۹ درصد، در ۱۵ سال ۶۶.۶ درصد
۴- شکستن چهارچوب در ۱۰ سال: ۶ درصد
۵- بروز اشکال در زیبایی تاج در ۱۰ سال: ۶.۱ درصد
۶- شل شدن پیچ پروتز: ۵ درصد در ۵ سال تا ۱۵ درصد در ۱۰ سال
شایعترین عوارض شکستگی یا ساییدگی ساختار دندان به خصوص در موارد بالاتر از ۱۰ سال بود. در پروتزهای دندانی ثابت که از سرامیک – فلز ساخته شده اند، نرخ موفقیت ده سال به میزان قابل توجهی بالاتر از پروتزهای ساخته شده از طلا – آکریلیک بود.
دندان مصنوعی متحرک (اوردنچر)
۱- شل شدن نگهدارنده دندان مصنوعی متحرک: ۳۳ درصد
۲- نیاز دندان مصنوعی به ترمیم و یا شکستگی گیره نگهدارنده: ۱۶ تا ۱۹ درصد
